موسسه حقوقی عدالت آفرینان

قرار تامین کیفری و شرایط آن برای آزادی متهم چیست؟

در بسیاری از محاکم افرادی هستند که جرم آنها اثبات نشده اما مظنون به انجام جرم هستند و یا علیه آنها شکایتی در محاکم قضایی طرح شده است، این افراد متهم پرونده هستند که در شرایطی باید در دسترس دادگاه برای تحقیق بیشتر و پاسخگویی به دادگاه باشند. در این شرایط دادگاه با تایین قرار تامین کیفری، از زندانی شدن متهم جلوگیری میکند و همینطور مانع فرار او میشود. به نوعی میتوان گفت قرار تامین کیفری برای ضمانت زندانی به کار میرود. قرار تامین کیفری مالی است که توسط دادرس پرونده که به جرم سیدگی میکند تعیین میشود.

میزان قرار تامین کیفری با توجه به میزان و نوع جرم و مجازات جرم و در مواردی سابقه متهم تعیین میشود. هدف از تعیین قرار تامین کیفری آزادی متهم و دسترسی آسان به او جهت سوال و تحقیقی در خصوص پرونده است در حالی که از عدم فرار متهم و حضور او در دادگاه اطمینان حاصل شود. به طور کلی قرار تامین کیفری ابزاری برای ضمانت زندانی جهت اطمینان برای حضور او در محضر دادگاه است. آزادی متهم دراین مدت زمان فرصتی را برای او ایجاد میکند تا بتواند دلایل و اماره ای جهت بی گناهی خود به محضر دادگاه ارائه کند.

انواع قرار تامین کیفری
انواع قرار تامین کیفری
قرار های تامین کیفر انواع مختلفی دارد. قانون گذار به صراحت در ماده 217 قانون آئین دادرسی کیفری به آن اشاره کرده است. به موجب این ماده :

به منظور دسترسی به متهم و حضور به موقع وی، جلوگیری از فرار یا مخفی شدن او و تضمین حقوق بزه دیده برای جبران ضرر و زیان وی، بازپرس پس از تفهیم اتهام و تحقیق لازم، در صورت وجود دلایل کافی، یکی از قرارهای تامین زیر را صادر می کند.

الف- التزام به حضور با قول شرف
ب‌- التزام به حضور با تعیین وجه التزام
پ- التزام به خارج نشدن از حوزه قضایی با قول شرف
ت‌- التزام به خارج نشدن از حوزه قضایی با تعیین وجه التزام
ث‌- التزام به معرفی نوبه‌ای متهم به صورت هفتگی یا ماهانه به مرجع قضایی یا انتظامی با تعیین وجه التزام
ج‌- التزام مستخدمان رسمی کشوری یا نیروهای مسلح به حضور با تعیین وجه التزام، با موافقت متهم و پس از دریافت تعهد پرداخت از محل حقوق آنان از سوی سازمان مربوطه
چ- التزام به خارج نشدن از خانه یا محل اقامت تعیین شده با موافقت متهم با تعیین وجه التزام از طریق نظارت با تجهیزات الکترونیکی یا بدون نظارت با این تجهیزات
ح‌- دریافت کفیل با تعیین وجه‌الکفاله
خ‌- دریافت وثیقه اعم از پول نقد، ضمانتنامه بانکی، مال منقول یا غیر‌منقول
د‌- بازداشت موقت با رعایت شرایط مقرر قانونی.

اما امروزه به طور معمول قرارهای تامین کیفر که در نظام قضایی استفاده میشوند، مختصر به سه مورد قرار کفالت، وثیقه و قرار بازداشت موقت است و سایر قرارهای نام برده شده در قانون کمتر در محاکم دیده شده است به حدی که میتوان گفت به صورت متروک در آمده است. در محاکم برای اتهامات مختلف قرار تامین کیفری واحد تعیین میشود مگر آن که اتهامات از نظر رسیدگی در صلاحیت ذاتی دادگاه های مختلف باشد.

قرار کفالت
کفیل به عنوان شخصی که دارای حسن سابقه و حسن شهرت دارد و همینطور دارای اعتبار مالی لازم را نیز داشته باشد. کفیل زندانی متعهد میشود که اگر دادگاه شخص زندانی را احضار کند متهم را در دادگاه حاضر کند. به همین منظور وجهی به عنوان وجه الکفاله به دادگاه پرداخت میکند به عنوان ضمانت برای حضور متهم و در صورت عدم حضور زندانی در دادگاه وجه الکفایه برای جبران خسارت ضبط میشود. البته لازم به ذکر است کفالت از جانب اشخاص حقوقی نیز در قانون مجاز به عنووان قرار تامین کیفری شمرده شده است.

برای قبول کفالت در محاکم قضایی واجب است که اعتبار مالی کفیل برای پرداخت وجه الکفاله نزد بازپرس مشخص شود و اگر بازپرس توانایی کفیل را احراز نکند مراتب به دادستان ارسال میشود و نظر دادستان اعمال میشود.

قرار وثیقه
قرار وثیقه از انواع قرار تامین کیفری مبلغ وجه التزامی است که از جانب وثیقه گذار پرداخت میشود و در ازای آن متهم متعهد میشود که در دادگاه حضور پیدا کند. مبلغی که برای وجه الکفایه و وثیقه تعیین میشود نباید از خسارتی که به بزه دیده وارد شده است کمتر باشد . مبلغ قرار تامین کیفری با توجه به شدت و نوع مجازات و ضرر و زیان های احتمالی از جانب دادگاه مشخص میشود. در صورتی که متهم در دادگاه حاضر نشود وثیقه توسط دادگاه ضبط میشود. ضبط وثیقه مراتب مشخص دارد.

وثیقه میتواند وجه مشخص و یا همینطور سند و موارد دیگر باشد. تنها مشخصه ای که قرار وثیقه باید داشته باشد قانونی بودن و مالیت داشتن آن است. وثیقه نیز همانند کفالت باید مورد تایید دادگاه واقع شود و در صورت عدم پذیرش تقاضای کتبی وثیقه گذار توسط بازپرس مراتب با ذکر علت در پرونده ذکر میشود. وثیقه گذار میتواند خود متهم و یا شخص دیگری مانند خانواده متهم و غیره باشد.

قرار بازداشت

اگر متهم نتواند قرارهای تامین کیفر دیگری را به دادگاه ارائه کند دادگاه مکلف است جهت دسترسی دائم به متم و اطمینان از این که متهم فرارنمیکند. قرار بازداشت موقت به عنوان شدیدترین نوع قرار تامین کیفری آزادی متهم را برای مدتی سلب میکند. به همین دلیل که بازداشت موقت شدید ترین قرار تامین کیفری است برای همه ی جرایم صادر نمیشود و فقط برای جرایم خاص مورد استفاده قرار میگیرد که در ماده 237 قانون آئین دادرسی کیفری ذکر شده است.

الف ـ جرائمی که مجازات قانونی آنها سلب حیات، حبس ابد یا قطع عضو و جنایات عمدی علیه تمامیت جسمانی که میزان دیه آنها ثلث دیه کامل یا بیش از آن است.
ب- جرائم تعزیری که درجه چهار و بالاتر است.
پ – جرائم علیه امنیت داخلی و خارجی کشور که مجازات قانونی آنها درجه پنج و بالاتر است.
ت – ایجاد مزاحمت و آزار و اذیت بانوان و اطفال و تظاهر، قدرت نمایی و ایجاد مزاحمت برای اشخاص که به وسیله چاقو یا هر نوع اسلحه انجام شود.
ث – سرقت، کلاهبرداری، ارتشاء، اختلاس، خیانت در امانت، جعل یا استفاده از سند مجعول در صورتی که مشمول بند (ب) این ماده نباشد و متهم دارای یک فقره

سابقه محکومیت قطعی به علت ارتکاب هر یک از جرائم مذکور باشد.

قانون آیین دادرسی کیفری در خصوص مدت زمان بازداشت در ماده 242 مشخص کرده است : هرگاه در جرائم موضوع بندهای (الف)، (ب)، (پ) و (ت) ماده (۳۰۲) این قانون تا دو ماه و در سایر جرائم تا یک ماه به علت صدور قرار تامین، متهم در بازداشت بماند و پرونده اتهامی او منتهی به تصمیم نهائی در دادسرا نشود، بازپرس مکلف به فک یا تخفیف قرار تامین است. اگر علل موجهی برای بقای قرار وجود داشته باشد، با ذکر علل مزبور، قرار، ابقاء و مراتب به متهم ابلاغ می شود. متهم می تواند از این تصمیم ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ به دادگاه صالح اعتراض کند.

مجموعه عدالت آفرینان انواع خدمات وثیقه گذاری و ضمانت زندانی را برای قرار تامین کیفری با بهترین کیفت و کوتاه ترین زمان انجام میدهد. این مجموعه با ارائه خدمات در زمینه اجاره سند برای وثیقه و ارائه تمامی خدمات حقوقی بهترین و مطمئن ترین مجموعه حقوقی برای همراهی همه ی افراد در دعاوی دادگاهی است.

منبع: قرار تامین کیفری و شرایط آن برای آزادی متهم چیست؟